Karal: Adli emanet kime emanet? Delilin güvende olmadığı yerde adalet güvende olması mümkün değil

Karal: Adli emanet kime emanet? Delilin güvende olmadığı yerde adalet güvende olması mümkün değil

Karal, “Bir davanın kaderini belirleyen delillerin muhafaza edildiği yerlerde bu denli ciddi güvenlik zafiyetleri yaşanıyorsa, burada sadece adaletin maddi temellerini sarsan yapısal bir kriz vardır. Bu kabul edilemez. Adli emanet gerçekten kime emanet?” diye sordu.

“Delil güvenliği ceza yargılamasının temelidir”

DEVA Partili Hasan Karal, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un yanıtlaması istemiyle Meclis Başkanlığına soru önergesi verdi. Ceza yargılamasının en temel unsurlarından birinin delil güvenliği olduğunu vurgulayan Milletvekili Karal, adli emanet bürolarında muhafaza edilen para, ziynet eşyası, silah, mühimmat, uyuşturucu maddeler ile dijital delillerin yalnızca bir eşya değil, çoğu zaman bir davanın kaderini belirleyen delil niteliği taşıdığını söyledi.

“Kayıtlarla fiziki envanter arasında ciddi uyumsuzluklar var”

Son dönemde yaşanan hırsızlık ve kayıp vakalarının bazılarında eksikliklerin uzun süre fark edilmediğine, kayıtlarla fiziki envanter arasında ciddi uyumsuzluklar bulunduğuna dikkat çeken Karal, şunları kaydetti:

“Bu tablo, kamuoyunda şu soruyu kaçınılmaz olarak gündeme getirmektedir: Adli emanet, gerçekten kime emanettir? Adaletin tesisi yalnızca mahkeme kararlarıyla sağlanmaz. Bu, emanetin korunduğu sistemin güvenilirliğiyle mümkündür. Delilin güvende olmadığı yerde, adaletin de güvende olmadığı açıktır. Bir daha benzer vukuatların yaşanmaması için mevzuat, denetim mekanizmaları, dijital altyapı ve personel politikaları alanlarında gecikmeden somut adımlar atılması gerekmektedir.”

Adalet Bakanlığı’na 10 maddelik yazılı soru önergesi

Milletvekili Karal, Bakan Yılmaz Tunç’un yazılı olarak cevaplandırması istemiyle verdiği soru önergesinde; son beş yılda adli emanet bürolarında yaşanan hırsızlık, kayıp ve zimmet vakalarının yıllara ve illere göre dağılımından, kaybolan delillerin tür ve miktarlarına; bu olaylara karışan personel hakkında yürütülen idari ve adli süreçlerden, personelin görevlendirme ve güvenlik soruşturması kriterlerine kadar çok sayıda kritik başlıkta ayrıntılı bilgi talep etti.

Soru önergesinde yer alan sorular şunlar:

1. Son 5 yıl içerisinde tüm ülke genelindeki adliyelerde bulunan adli emanet bürolarında meydana gelen hırsızlık, kayıp ve zimmet vakalarının yıllara ve illere göre sayısı kaçtır?

2. Basına yansıyan ve yargıya intikal eden bu olaylarda kaybolduğu veya çalındığı tespit edilen emanetlerin türleri (para, altın, silah, uyuşturucu, dijital materyal vb.) ve miktarları nedir?

3. Söz konusu vakalar kapsamında kaç adliye personeli hakkında idari soruşturma, kaçı hakkında adli işlem başlatılmıştır? Kaç personel hakkında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunmaktadır?

4. Adli emanet bürolarında görev yapan personelin seçim ve görevlendirme kriterleri nelerdir? Bu personel için özel bir güvenlik soruşturması veya risk değerlendirmesi yapılmakta mıdır?

5. Adli emanetlerde yaşanan bu zafiyetlerde denetim eksikliği, aşırı iş yükü, personel yetersizliği, düşük ücret gibi nedenlerin etkisi tespit edilmiş midir?

6. Adli emanet bürolarında kamera sistemleri, alarm ve erişim kontrol sistemleri ile fiziki güvenlik önlemleri ülke genelinde standart ve yeterli seviyede midir?

7. Adli emanetlerde muhafaza edilen delillerin dijital barkodlama, anlık envanter takibi ve merkezi veri tabanı üzerinden izlenmesini sağlayan ulusal bir dijital sistem mevcut mudur? Mevcut değilse, bugüne kadar neden hayata geçirilmemiştir?

8. Adli emanet bürolarında habersiz ve düzenli sayım–denetim uygulamaları yapılmakta mıdır? Ülke genelinde en son kapsamlı denetim ne zaman gerçekleştirilmiştir?

9. Delil niteliği taşıyan emanetlerin kaybolması veya çalınmasının, devam eden ceza davalarına ve kesinleşmiş mahkûmiyet kararlarına etkisi yönünde Bakanlığınızca bir inceleme yapılmış mıdır?

10. Adaletin maddi dayanaklarını oluşturan delillerin güvenliğini sağlamak amacıyla; mevzuat, denetim mekanizmaları, dijital altyapı ve personel politikaları alanlarında hangi somut adımların atılması planlanmaktadır