Mahiye Morgül: “Rize’nin Yerel Yemekleri Diyet Yemeğidir”

Rize Gıda Fuarı bitti. Yoruldum, ama değdi. Bana ücretsiz çadır tahsis eden belediyemize teşekkür ediyorum.

Fuara bebeğiyle gelen annelere bebeğine ateş düşürücü olarak hariçten kullanması tavsiyesiyle mini pet şişelerde armut sirkesi verdim. Ortaokul çocuklarına bir kare ve karenin içine ve dışına birer daire çizmeleri koşuluyla birer şişe sirke verdim. Onunla nezle-grip olduğu zaman burnuna çekecek, boğazındaki balgamı sökmek için gargara yapacak. Ancak ilk gün sadece bir erkek bir kız öğrenci çizebildi, ikinci gün iki kız öğrenciden biri tamamını, diğeri birazını çizebildi. Üçüncü gün bir önce yarısını çizebilen kızımız çalışarak geldi ve çizebildi, sirke ödülünü aldı. Seneye gelirlerse daire içinde yıldız çizecekler.

Sembolik de olsa birkaç çocuğumuz pergel cetvelle tanıştı. Buna da şükür. Gıda, yani beslenme fuarında probiyotik beslenmenin ana malzemesi olan ev yapımı sirkeyi ve beynin besini olan geometriyi ucundan kıyısından tanıtma şansım oldu. Yanı sıra, bal sirkesi, turunç fidanı ve akrep yılan vb zehirli böcek sokmalarında panzehir olan anaç turunç (sitroz) meyvesini tanıttım. Sonra…

Fuarda şeker hastaları için ayrı bir sofra kurulabilirdi. Bu bir ihtiyaçmış, orda anladım. Çünkü ilk gün ne yiyeceğimi bilemedim. Bir iki çadır dolaştım, yiyebileceğim tek şey hamsikoli oldu. Balık eti, sebze ve mısır unuyla fırında pişirilmiş, tam diyet yemeği. İkinci gün ekmek arası köfte, özel imalat Rize köftesi. Üçüncü gün yağmur bizi perişan etti, iyi ki yanı başımda Çayeli Kültür Derneğinin kuzinesinde pişmiş kabak felisi ve haşlanmış mısır vardı. Kalan sirkeleri ve turunç fidanlarını o hanımlara verdim, turunçları köy yoluna dikecekler.

Fuara, şeker hastası bir tanıdığım geldi, çadırları dolaştı, acaba yiyecek bir şeyler bulabildi mi diye aklıma takıldı. Eğer bir çadırda sadece şeker hastalarına yönelik yiyecek tanıtılsaydı, ben de o da yiyecek sorunu yaşamazdık diye düşündüm ve gelecek yıl bunu yapacak bir firmayı bulmalıyım diye aklıma yazdım. Çadırlar toplanırken fuardan sorumlu belediyeci bayan arkadaşımıza bu düşüncemi söyledim. Onayladı. Seneye diyet sofrası açalım, dedi.

Lahana: Ezilmiş lahana, Lohtiko, Haşlama.

Kabak: Baharatlı feli. Sebzeli bulgurlu kabak yemeği.

Pazı: Tavali. Yeşil mercimekli pazı. Bulgurlu Pazı. Yumurtalı pazı.

Fasülye: Tavali. Fasülye turşu tavali, Fasülye sirke katığı turşu.

Balık: Balık çorbası, Sebzeli buğulama. Izgara. Hamsikoli. Hamsili ekmek.

Probiyotik yoğurt (Ev yoğurdu), Mısır ekmekli, baharatlı yoğurt.

Çorba: Bakliyat (etli-etsiz). Mercimek çorba. Gendime (yoğurtlu, bol baharatlı). Tarhana.

Turşu: Tercihen sirke içerisine kurulmuş turşular.

Tatlı niyetine: Mısır unuyla şekersiz pepeçura. Şekersiz tarçınlı komposto (mevsimlik). Greyfurt komposto. Fırında armut (mevsimlik).

Meyve: Muz. Karayemiş (çekirdeğiyle). Greyfurt (çekirdeğiyle, tuzlayarak). Turunç (üç dört dilim, çekirdeğiyle, tuzlayarak). İncir (yemeye veya yoğurt mayalamaya iki tane tam olmamış incir). Ekşi erik, Ekşi üzüm, Ekşi elma, Kızılcık, Likapa, Yeşil ceviz.

İşte Rizelinin şifalı yemekleri. Yerel yemeklerimizin neredeyse tamamı diyet yemeğidir.

Sağlıklı günlerde afiyet olsun.

Mahiye Morgül 18.10.2024 -Rize