Prof. Dr. Ayberk Kaya:”Rize’de 5 Şiddetinde Bir Deprem Beklenmiyor”

Haber: İlyas GÜR
Prof. Dr. Kaya, Rize’de 5 büyüklüğünde bir deprem beklentisinin bulunmadığını belirterek, “Bu büyüklükteki depremler genelde yıkıcı etkilere yol açmaz. Ancak kırsal kesimlerde deprem daha az hissedilirken, sahil kesimindeki dolgu alanlarında deprem dalgalarının genliği arttığı için sarsıntı daha fazla hissediliyor” dedi.
Sahil Kesiminde Yüksek Yapılar Tehlike Oluşturuyor
Dolgu zeminlerin tehlikelerine dikkat çeken Kaya, sahil kesimlerinde yüksek katlı binalar yerine 4-5 katı geçmeyen yatay mimarinin tercih edilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, bu bölgelerde yapılacak yapıların kazıklı temel gibi daha sağlam temel sistemleri kullanılarak inşa edilmesinin önemine değindi.
Kentsel dönüşüm çalışmalarına da dikkat çeken Kaya, “2018 yönetmeliği öncesi ve özellikle 1999 Marmara Depremi’nden önce inşa edilen binaların çoğu mühendislik ömrünü tamamlamış durumda. Bu yapılarda kullanılan beton ve demir teknolojileri yetersizdi. Bu nedenle sahil kesimindeki binaların hızlı bir şekilde dönüşümünün tamamlanması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Heyelan ve Sel İçin Erken Uyarı Sistemleri Geliştirilmeli
Rize’nin afet riskleri arasında heyelan ve sel taşkınlarının öne çıktığını belirten Kaya, bu tür afetler için erken uyarı sistemlerinin önemini vurguladı. Sel taşkınları için meteorolojik verilerle çalışan bir erken uyarı sisteminin bulunduğunu ancak heyelanlar için benzer bir sistemin henüz geliştirilmediğini söyledi.
Dünya genelinde heyelan erken uyarı sistemleri üzerinde çalışmalar yapıldığını ifade eden Kaya, “Bu sistemler, toprağın nem oranını ölçen sensörlerle çalışıyor. Nem miktarındaki artış, heyelan riskini önceden tespit edebilir. Bu sistemlerin, özellikle heyelan riski yüksek bölgelerde kurulması büyük önem taşıyor” dedi.
Depremde Erken Uyarı Sınırlı
Depremler için mevcut erken uyarı sistemlerinin sınırlı olduğunu belirten Kaya, “Depremi dakikalar öncesinden tahmin eden bir sistem henüz geliştirilmedi. Mevcut teknoloji, yalnızca 5-45 saniye öncesinden uyarı verebiliyor. Bu süre, bina tahliyesi için yeterli değil. Bu nedenle vatandaşlarımızın, güvenli bir pozisyonda kendilerini korumaları gerekiyor” diye konuştu.
Vatandaşlara Çağrı: Bilime ve Mühendisliğe Güvenin
Son olarak, vatandaşlara önemli bir mesaj veren Kaya, mühendislik çalışmalarında uzman görüşünün alınmasının önemine dikkat çekti: “Kendi düşüncelerimizle hareket etmek yerine, konusunda uzman kişilerden destek alınmalı. Üniversite olarak kamu kurumları, belediyeler ve özel sektörle iş birliğine açığız. Herkes, bize rahatlıkla danışabilir.”
Kaya, bölgenin afetlere karşı dayanıklı hale getirilmesi için bilimsel ve mühendislik çalışmalarının öncelikli olması gerektiğini vurguladı.