Rize’nin Yaşayan Değeri Sami Kumbasar

İsmet Kösoğlu

Sami Kumbasar hakkında Yazar Mehmet Bilgin 2013 yılında yazdığı Sami Kumbasar kitabına’’ Bir Cumhuriyet Milletvekili ‘’adını vermiş.

Kumbasarlar bölgede köklü bir aile. Sami Kumbasar’ın babası Fikri annesi Refika Hanım. Sami bey oğluna da babasının adını Fikri vermiş. Sami Kumbasar ailenin beşinci çocuğu. Babadan gelen siyaseti devam ettirdi.1948 lerde Rize’de CHP il başkanlığı yapan babası Fikri Kumbasar’dan sonra ağabeyi Mehmet Ali Kumbasar 1960 da kurucu meclis üyeliğinde bulunmuş.

Diş hekimliğinden milletvekilliğine

Rize Devlet Hastanesinde 1965 yılında Diş Hekimi olarak göreve başlayan Sami Kumbasar 1973 yılında CHP’nin Rize Milletvekili olarak seçildiğinde en genç Vekillerden birisiydi. Sami Kumbasar 37 yaşında Milletvekili seçildi.

12 Eylül ile siyasete son verdi

12 Eylül 1980 darbesiyle Milletin verdiği vekilliği silah zoruyla elinden alınmasıyla siyaset dosyasını kapattı. 1969-1980 arasında 12 yıla yakın Milletvekilliği yaptı. Çok ısrar edilmesine rağmen bir daha siyasete dönmedi. Rize her seçim döneminde Sami Kumbasar’ı çok aradı.

İlk seçimi sonrasında Meclis İdare Amirliğine seçildi. Görev esnasında yaşadıkları hakkında çok anısını paylaştı. Milletvekili olduğu zaman arabası yoktu. O yıllarda Sıfır araba almak için fabrikaya sıraya yazılınırdı. Sami Kumbasar’da Renault marka yerli bir araba için sıraya yazılmış çıkınca araba sahibi olmuştu.

Sami Kumbasar’dan dinlediklerim

Rizeli ve İstanbul’da yaşayan en yaşlı siyasetçi Sami Kumbasar ile sık sık olmasa da görüştüğüm zamanlar oldu. Hafızamda biriktirdiğim notları yazıya dökerek bu sayfayı hazırlamaya çalıştım

Sami Kumbasar idama hayır dedi.

İdama hayır dediği TBMM Tutanak Dergisinin 58.birleşim ve 10.3.1972 tarihli oturumunu gönderdi. Halen saklarım.

Anlattığına göre 10 Mart 1972 de Mecliste yapılan oylamada Deniz Gezmiş ve arkadaşları için Hayır oyu verdi. Rize’nin 4 milletvekili vardı diğer 3’ü İdam edilsin diye Kabul oyu vermiş.

74 Kıbrıs çıkarmasında Başbakanlıkta idim

20 Temmuz 1974

Sami Kumbasar’’ Kıbrıs çıkarması yapıldığı gece başbakanlıkta Bakanlar harici benimle birlikte üç kişi daha vardık. Meclis İdare Amiriydim. Çıkarmaya orada bizzat şahit oldum, gelişmeleri sıcağı sıcağına gördüm.

İsmet İnönü ile yan yana oturdum

Dönemin liderleriyle aynı sıralarda, Atatürk hariç birçok Genel Başkan ile siyaseten Mecliste bulundu.

Celal Bayar ile Mecliste değil ama Ankara Palasta birçok defa yemekte karşılaşmış.

Sami ağabey konuşmalarında’’ İnönü’nün Genel Başkan olduğunda CHP de siyasete başladım. Ecevit’le çalıştım. İnönü ile Mecliste 5 ay yan yana oturmak nasip oldu. Benim oturduğum sıra ile İnönü’nün oturduğu sıra aramızda yalnız bir koridor vardı. Her karşılaştığımızda hürmet ediyorum, oturmak için ayrılan yere geldiğinde ayağa kalkıp önümü ilikler ve saygı gösterirdim. İl Başkanlığı döneminde ağabeyimi tanıdığı için bir defa bana dönerek’ ’Rahmetliye ne kadar da benziyorsun’ ’dedi.

   Menderesin oğlu Aydın Menderes ile mecliste beraber milletvekiliydim.

                           ÇAYKUR Genel Müdürlüğü

     1971 yılında ÇAYKUR yasasını çıkardık. Merkezi Rize’de olmak kaydıyla ÇAYKUR Genel Müdürlüğünü kurmada çok emeğim var. Gümrük ve Tekel Bakanlığı komisyonunda 4 yıl görev yaparken ÇAYKUR ile ilgili bütün konuşmaları ben yaptım.

 ÇAYKUR Genel Müdürlüğü yerinin m2 sini 50 TL ye aldık

    Genel Müdürlük için yer yoktu.1973 yılında Rize Belediye Başkanlığına CHP den aday olmak isteyen İsmail Ömeroğlu’na seçimi kazandığı takdirde 15 dönüm bir araziyi Genel Müdürlük yapmak için vermesi şartı ile destek oldum. İsmail Ömeroğlu CHP den seçimi kazandı ve m2 si 50 TL karşılığında toplam 750 bin liraya 15 dönüm araziyi ÇAYKUR’a satarak verdiği sözü tuttu.

                               Yetim Hoca bizim köyden

Yetim Hoca Cimil aşağıki köyden Taşçıoğullarındandır.1912 yılında Erzurum’da vefat etti.1913 de Köyün adı Yetim hoca köyü yapıldı.1961 yılına kadar.

1961 den sonra Güvenköy adı verildi.

Yetim hoca Murat Karayalçın’ın dedesini okutmuş, Necati Memişoğlu ondan ders görmüş, Süleyman Kumbasar ders almış, eski Bakanlardan Tevfik İleri’nin kayınpederi Yetim Hocadan Erzurum’da ders almış. Medreselerde çalışmış ve hiç maaş almamış.1960 yılında Erzurum Belediyesi tarafından iki kızına maaş bağlandığı söyledi.

Rize siyasetinde unutulmayanların başımda gelen Sami Kumbasar ikamet ettiği İstanbul da sağlıklı bir hayata devam ediyor. Yaz mevsiminde Rize’ye sık sık gelerek köyü Cimilde dinlenmeye çalışır.