Haber: Semra SAKARYA
Arslan, özellikle restoran ve kafelerde kullanılan boyalı çayın denetim zafiyetine dikkat çekerek, tehlikenin kritik seviyeye ulaştığını söyledi.
Restoranların %60–70’i boyalı çay kullanıyor”
Boyalı çayın çoğunlukla işletmelere toplu şekilde satıldığını ve raflarda yer almadığı için denetim dışı kaldığını belirten Arslan, “Türkiye’de restoranların ve kafelerin yüzde 60–70’inde boyalı çay kullanılıyor. Bu ürünler doğrudan işletmelere gidiyor ve izlenmesi zorlaşıyor” dedi.
Ucuz maliyet, büyük kazanç: ‘Su kat sat’ sistemi
Arslan, boyalı çayın maliyet avantajının piyasada haksız rekabet oluşturduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Kaliteli çayın kilosu 280–300 lira. Ancak 5 kilosu 850 liraya satılan boyalı çaydan binlerce bardak çay çıkıyor.” “Çöp çay kırılıp granül hâline getiriliyor, boya ile karıştırılıyor ve 60–70 liraya mal edilerek piyasaya sürülüyor.”
Bu durumun hem üreticiyi mağdur ettiğini hem de tüketici sağlığını tehdit ettiğini belirten Arslan, “Boyalı çay içen vatandaş aslında ne içtiğini bilmiyor” ifadelerini kullandı.
“Pazarın %35’i boyalı çayın elinde”
Kaçak ve boyalı çayın Türkiye çay piyasasında kritik seviyeye ulaştığını vurgulayan Arslan, “Yıllık 240 bin ton kuru çay tüketiminin yüzde 35’i şu an boyalı çayların elinde” diyerek tehlikenin boyutunu ortaya koydu.
Denetimler artırılıyor ama yeterli değil
Tarım ve Orman Bakanlığı ile son dönemde yaptıkları görüşmeler sonucunda işletmelerde numune alımı ve denetimlerin artırılması için çalışma başlatıldığını belirten Arslan, “Geçen yıl birçok firmaya denetim yapıldı ancak mücadele henüz yeterince etkin değil” dedi.
Üretici özel sektöre yönelmek zorunda kaldı
ÇAYKUR’un 25 liralık taban fiyatı koruduğunu ancak kota nedeniyle birçok üreticinin özel sektöre yöneldiğini söyleyen Arslan, özel sektörün düşük alım fiyatları nedeniyle üreticinin zor durumda kaldığını dile getirdi:
“Özel sektör 18 liraya çay alıyor. Üretici ise imalat ve kredi yüküyle baş başa kalıyor.”
Çay sektöründe acil düzenleme çağrısı
Arslan, hem üreticiyi hem tüketiciyi korumak için boyalı çaya karşı daha sıkı denetim, daha yüksek yaptırım ve daha etkin takip sistemlerinin kurulması gerektiğini vurguladı. Çay sektöründe yaşanan bu kontrolsüz büyümenin uzun vadede Türkiye çayının itibarını zedeleyeceği uyarısında bulundu.
