Nöbetçi Eczaneler
Hammaddesi kendir ipliğidir. Kendir ipliginin tabii rengi mat ve koyudur. Istenirse ağartılarak beyazlatılır. Kendir ipliği esas itibariyle tek kat ve bükümlü bir özelliğe sahiptir. Günümüzde çesitlendirilip renklendirilmektedir.
Bitkisel lifler arasında en çok sağlamlığa sahiptir. Çürümez, elastikiyeti azdır. Yakma deneyi sonucu selüloz kokar, mikroskopta görüntüsü keten ile aynıdır.
En iyi kendir bitkisinin Rize’de yetişmesinin nedeni, humuslu toprak ve nemli havanın yanı sıra güneşli gün sayısının az olması sebebi ile kendir bitkisinin liflerinin nişastalaşmasına zaman kalmayışıdır. Bu nedenle lifler yumuşak ve incedir. Başka bölgelerde su havuzlarında bırakılarak yumuşatılan kendirler, Rize’nin ikliminin rutubetli ve yağışlı olması nedeni ile açıkta bırakılarak bekletilir.
Feretiko dokumaların, kendir ipliğinden kaynaklanan bir özelliğide çokça ter emici olması ve çabuk kurumasıdır. Aşırı sıcakta çalışan kişiler, fazla terledikleri için feretiko iş gömleği giymeyi tercih ederler. Feretikolar, yapılacak olan ürünün çeşidine göre 45cm’lik, 60cm’lik, 90cm’lik ve 120 cm’lik el tezgahlarında dokunurlar. Masa örtüsü, perde, peçete, kadın ve erkek kıyafetleri üretim alanlarındandır.
1960’lı yıllarda, çayın Rize’ye gelmesinden önce Rize’de hemen hemen her evde feretiko tezgahı bulunuyordu. Bugün Rize’de gördüğümüz çay ekili alanlar, bu tarih öncesinde iplik elde etmek için kullanılan kendirle kaplı idi. Buna en güzel örnekler; Rize’de kendir üretiminin yoğun olarak yapıldığı “Kendirli” beldesi, “Halatçılar” mahallesi ve bu mahallede yerleşik olan “Telci” soyadını gösterebiliriz.
100 yıllık geçmişi olan Rize bezine ait ilk yazılı belgeler 1462 -1463 yıllarında Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u fethi ile açılan Osmanlı döneminde görülmüştür. Evliya Çelebi ve Katip Çelebi eserlerinde forotiko olarak bu dokumalardan bahsetmiştir.
Hazırlayan: Esra Rakıcıoğlu
esra@dreamerwedding.com
Gastronomi Rize, 2025
