Nöbetçi Eczaneler
Haber:Bayram Arif TURAN
Ancak bu tablo, sektör temsilcileri ve müstahsillerin içinde bulunduğu zor koşulları örtmeye yetmiyor.
Bu sezon, geçmiş yıllara kıyasla ikinci sürgünde dönüm başına 700 kg kota ve 20 kg kontenjan belirleyen ÇAYKUR, geçmişteki gibi günlük kontenjanları 10 kilograma kadar düşürmemesiyle bir başarı elde etmiş olsa da, sektör genelindeki kriz büyümeye devam ediyor.
Sanayiciler Zorda, Müstahsil Mecburen Özele Gidiyor
ÇAYKUR her ne kadar “bütün çaya talibiz, ucuza satmayın” çağrısı yapsa da, müstahsilin borç yükü özel sektöre yönelmeye neden oluyor. Banka ve kooperatif borçlarını kapatmak isteyen üreticiler, anında ödeme yapabilen özel sektör sanayicilere çayını satmak zorunda kalıyor.
Ancak özel sektörün durumu da iç açıcı değil. Kuru çaya yeterli zam yapılmaması, yaş çaya verilen desteklemelerin kaldırılması, enerji ve işçilik maliyetlerindeki artış, sanayicinin mali dengesini altüst etmiş durumda. Bu koşullarda birçok özel sektör temsilcisi ayakta kalmakta zorlanıyor.
“Popülizmle Sorunlar Çözülmez”
Sektör temsilcileri, çay politikalarının seçim dönemlerinde popülist söylemlerle şekillendirilmesinden rahatsız. Yıllardır çay üreticisiyle sanayici arasındaki sürtüşmenin, asıl sorumluları gizlediğini savunan açıklamada, “Devlet, tarımın birçok alanında üretici ve ihracatçıyı desteklerken, yaş çay ve çay sanayicisine aynı özeni göstermiyor” denildi.
İhracatçıya Destek Neden Yok?
Özellikle çay ihracatçılarının fuar ve tanıtım desteklerinden yararlanamaması, KDV ve stopaj muafiyetinin olmaması gibi sorunlar dile getirildi. “Devlet bu destekleri diğer tarım ürünlerine sağlıyor ama çaya gelince cimri davranıyor. Bu sanayiciye olduğu kadar müstahsile de yapılmış bir haksızlıktır” ifadeleri kullanıldı.
Lisanslı Depo ve Finansman Önerisi
Öneriler arasında devlet destekli lisanslı çay depoları kurulması da var. Böylece sanayicinin kuru çayını bu depolara koyarak alacağı senetlerle, düşük faizli kredilere ulaşabileceği ve yaş çay alımlarında rahatlatılabileceği belirtiliyor. Bu modelin diğer tarım ürünlerinde uygulandığına dikkat çekilerek, çay sektörü için de benzer bir sistemin acilen devreye alınması gerektiği vurgulandı.
Sahtekarlar Denetlenmeli, Gerçek Üretici Korunmalı
Ayrıca Samsun, İstanbul, Ankara, Adana gibi büyük şehirlerde yılda yaklaşık 30 bin ton çöp çaya boya katarak piyasaya süren sahte üreticilere karşı yeterli denetimin yapılmadığına dikkat çekildi. Bu tür sahte ürünlerin çayın değerini düşürdüğü, hem sanayiciyi hem üreticiyi zarara uğrattığı ifade edildi.
“Sektör Bilinçli Biçimde Görmezden Geliniyor”
Tüm bu sorunların çözüm beklediğini belirten sektör temsilcileri, hükümete ve muhalefete çağrıda bulunarak, “Sadece seçim zamanı değil, her zaman bu sektörün sorunlarını gündeme alın. Yaş çay üretimi ve sanayisi, çürümeye terk edilmiş durumda” açıklamasını yaptı.