Nöbetçi Eczaneler
Adnan ONAY
Yaş çaya devlet alımları için verilen 17 TL+2 TL. desteleme fiyatı, bırakalım yaş çay üreticisini, özel çay işletmelerini dahi şaşırttı. Çay Sanayicileri Derneği Başkanı ve BEYÇAY’ın sahibi Hasan Uzun, geçen yılın fiyatlarının korunması için verilecek fiyatın en az 20 tl olması gerektiğini belirtmiş, Ticaret Borsası Başkanı da olan ORÇAY’ın Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan da 19 tl üzerinden çay alımlarına başlamıştı. Bu fiyattan 1200 ton yaş çay alıp, üreticiye bu fiyattan ödemesini yapmıştı.
Yaş çay sezonunun kapanmasının ardından kuru çaya üst üste gelen zamlar düşünüldüğünde devletin yaş çaya verdiği taban fiyat bu haliyle bile maliyetlere olumsuz etki yapmaz. Kuru çaya hiç zam gelmese dahi bu fiyat maliyetleri karşıyabilir. Ki her fiyat sonrasında kuru çaya zam geliyor. Her şey gibi kuru çay fiyatları da artacaktır.
ÇAYKUR ve Özel sektörün elinde kuru çayın yok denecek kadar az olması bu sezon fazla yaş çay satın alabilecek olan işletmeler için oldukça iyi bir dönem olacak..
Bu yıl rekoltenin düşük olması beklendiği için de muhtemelen özel sektör yaş çay almak için taban fiyatın üzerine çıkacak. Bu durumda olan ÇAYKUR’a olacak. Günlük 10 bin ton civarında çay işleme kapasitesine sahip olan ÇAYKUR’un bu kapasiteyi dolduramayacağını tahmin ediyorum. Eğer, tahminim doğru çıkarsa ÇAYKUR’un yaş çay sezonunda alacağı toplan yaş çay miktarı geçen yıla yakın olur.
Öte yandan, destekleme fiyatının 2 tl’ye çıkartılması da sektörün tümünü kg. başına 2 tl. sübvanse etmek demek. Böylece devletten ucuz kredi isteyen özel sektör onun yerine bu yolla korunmuş olacak.
Sonuçta, olan yine üreticiye olacak.
Gelecek yıl açıklanacak fiyatta 17 tl taban fiyat esas alınacağı için gelecek yıl da üreticinin düşük fiyatla karşılaşması kaçınılmaz gözüküyor. Zira uygulanan sıkı para politikasının gelecek yıl da devam etmesi söz konusu. Gelecek yıl desteklemenin artırılmayacağı veya çok az artırılacağını da hesaba katarsak gelecek yıl da iyi bir fiyat mümkün gözükmüyor.
İşçilik maliyetlerinin ve gübre fiyatlarının tavan yaptığı bu ortamda yaş çaya devlet alımları için verilen taban fiyat üreticileri hayal kırıklığına uğratmış gibi.
Öte yandan açıklanan fiyatın Tarım Bakanlığının sosyal medya hesabı üzerinden yapılması da bölgedeki yaş çay üreticilerinin tepkisini çekmiş durumda. Bilindiği gibi geçen yıl fiyat Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanmıştı.
Çay alımları başlamış olmasına rağmen fiyatın açıklanmasının geciktirilmesi ve sonrasında da açıklamanın sosyal medya üzerinden yapılması elbet şaşırtıcı!
Türkiye’de fert başına kuru çay tüketimi artıyor, yaş çay rekoltesi ise düşüyor. Yaş çaya verilen düşük fiyat gübreleme ve çaylık alanlarının bakımına olumsuz etki edecektir. Bu ise rekoltenin daha da azalması ve kalitenin düşmesi demek..
Bu durumda yabancı çayların kuru çay tüketim pazarındaki payını artacaktır. Tabi kaçak çay işi de çok cazip hale gelecektir!
Ne diyelim; umarım öncelikle çay kanunu çıkar, sektör kaliteli çay, iyi fiyat günlerine kavuşur, çayımız gerçek değerini bulur..
Yeni çay çay sezonu bölgemiz ve ülkemiz için hayırlı olsun..