Nöbetçi Eczaneler
Makale/Adnan ONAY
CHP+MSP koalisyon hükümeti Kıbrıs’ta soydaşlarımıza yönelik katliamların nedeniyle Barış Harekatı düzenleyince ABD Türkiye’ye ambargo uyguladı. Bir NATO üyesi olan Türkiye’ye çeşitli yaptırımlar uygulamaya başladı.
Bu kritik dönemde hükümet yıkıldı ve AP, MSP ve MHP’den oluşan Milli Cephe Hükümeti kuruldu.
Kıbrıs harekatımız 1 milyar dolarlık maliyetle ekonomimizi ağır bir yük altına sokmuştu.
Başbakan Demirel’in Türk ekonomisi için “70 cent’e muhtacız” dediği yıllardan geçiyorduk.
Amerikalılarla ambargonun kaldırılması için yaptığımız görüşmelerden sonuç alınamamış, halkta ABD’ye karşı büyük bir tepki oluşmuştu.
Tepkiler sonucu gündeme İncirlik ve ülkede bulunan diğer Amerikan üsleri geldi. Hükümet ya ambargonun kaldırılması için Amerika’ya iyice boyun eğecek ya da krizi daha da derinleştirecek adımı atarak rest çekecekti.
Başbakan Demirel, nice sonuçsuz görüşmelerin ardından Ankara’ya gelen dönemin Dışişleri Bakanı Kissinger ve daha sonra Brüksel’de konuştuğu ABD Başkanı’nı Ford’a “ambargonun ABD ile Türkiye arasındaki ilişkileri germesinin yanı sıra TSK’nın savaş gücünü zayıflattığını, bunun dolaylı olarak NATO gücünü de zaafa uğrattığını” anlattı. Ancak anlattıklar işe yaramadı. Konuşmasını “Bizi istemediğimiz sert tedbirler almaya zorlamayın” diye bitiren Demirel, istemediği sert tedbirleri almak zorunda kaldığında tarihler 25 Temmuz 1975’i gösteriyordu.
Üsler tek tek boşaltıldı Türk Hükümeti, 25 Temmuz 1975 tarihli Bakanlar Kurulu kararnamesiyle ‘’Türkiye’deki sayıları 21’i bulan bütün ABD üs ve tesislerini” kapattı. İncirlik’i ise bundan sonra sadece NATO kullanabilecekti. Amerikan üsleri bir bir boşaltılırken, Amerikan askerleri ülkeden çıkartıldı.
Türkiye’nin verdiği bu radikal karar Amerikalıları çok şaşırttı. Türkiye’nin böyle bir yaptırım uygulamaya cesaret edemeyeceğini düşünen Amerikan Hükümeti ambargoyu sertleştirmeye devam etti.
ABD’nin katı tavrına karşı Türkiye’nin tutum değiştirmemesi, 1978’de Amerikan Kongresi’nin ambargo kararını kaldırmasını sağladı. Kongre ambargoyu kaldırırken, Türkiye’de Ecevit hükümeti iş başındaydı. Ambargonun kaldırılmasından sonra üslerin tekrar açılacağını düşünen Amerikalılar, bu düşüncelerinde yanıldıklarını çok geçmeden anlayacaklardı. Türkiye üslerin tekrar açılmasıyla ilgili gelen baskıları sürekli olarak reddediyor, öteliyor veya baştan savıyordu. Süreç böyle uzayıp giderken üslerin yeniden kullanıma açılması bir askeri darbenin sonucunda gerçekleşti. 12 Eylül 1980 darbesiyle ülke yönetimine el koyan askeri cuntanın ilk icraatlarından biri, 18 Kasım 1980 günü çıkarttıkları kararnameyle üsleri yeniden açmak oldu.
Türkiye, en zor günlerinde hem (ABD’nin karşı çıktığı)Kıbrıs zaferini kazandı, hem de ABD üslerini kapattı.
Demek ki en zor şartlarda bile gösterilebilecek tepkiler var.
İsrail’in Filistin’deki soykırımına karşılık Türkiye’nin, siyasi iktidarın hiçbir şey yapmaması karşısında bilmem ne demeli?