Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısıyla başlayan kaotik durumun nereye varacağını kestirmek zor. ABD, Ukrayna’yı savunma adına NATO’yu devreye sokmak istese de Ukrayna, NATO üyesi olmadığı için böyle bir karar yerine ABD öncülüğünde bir Batı gücünün ekonomik olarak devreye girmesi ve işi yaptırımlarla halletmeye kalkması daha muhtemel.
BATI, Rusya’nın yaptırımlarla karşı karşıya kalması halinde Putin’e karşı muhalefetin artacağını ve iktidardan düşürüleceğini hesap ediyor olmalı. Amaç, NATO’yu Rusya ile çatıştırmak olsaydı, Ukrayna, şimdiye dek NATO’ya alınmış olurdu !
Ukrayna’da Rusya’ya yakın bir yönetim değişikliği meydana gelirse Rusya’nın geri çekilmesi mümkün. Başka türlü krizin devamı söz konusu.
ABD, ÇİN’in önünü kesmek için Rusya’yı NATO ile kuşatarak Rusya-Çin yakınlaşmasını önlemek istiyor ancak bunu az rizikoyla yapmaya çalışıyor. PUTİN ise ABD’nin bu restine restle cevap veriyor.
Ukrayna’nın Batı ile bütünleşmesi Ukrayna’nın yeniden nükleer silah üretmesinin önünü açacağı ve Rusya’nın çevresinin kuşatılacak olması nedeniyle Putin, Ukrayna’ya saldırıyı bir varlık mücadelesi görüyor.
Anlaşılan, ABD de önemi azalan NATO’yu yeniden önemli hale getirmek için bu krize ihtiyaç duyuyor.
Türkiye, çatışmaların büyümesinden en çok zarar görecek bir ülke. Gerek Rusya gerekse Ukrayna Türkiye’nin ticari olarak önemli partnerleri durumunda. Bu bağlamda Rusya ve Ukrayna gibi 2 önemli ticaret partnerimizi kaybetmekle karşı karşıya kalabiliriz. 2021 yılında Türkiye Rusya’dan başta doğalgaz ve enerji olmak üzere 29 milyar dolarlık bir ithalat gerçekleştirdi. Rusya Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı ülke konumda. Yine 2021 yılı içerisinde Rusya’ya 5.8 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Türkiye Rusya’dan enerji dışında buğday ve arpa gibi tarımsal ürünleri de ithal ediyor. Öte yandan; 2021 yılında Türkiye’ye en çok turist Rusya’dan geldi. Yaklaşık 4.6 milyon Rus turisti ağırladık. Türkiye’nin turizm pastasındaki en büyük pay Rusya’ya ait.
Ukrayna da TÜRKİYE açısından önemli bir ülke. Türkiye’den birçok şirketin Ukrayna’da yatırımları var. Türkiye Ukrayna’dan 4.5 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirirken, 2.5 milyar dolar düzeyinde de ihracat yapıyoruz. Yakın zamanda imzalanan serbest ticaret anlaşması da Türkiye-Ukrayna ticari ilişkilerinin 10 milyar dolarlık düzeye ulaşmasını hedefliyordu.
Diğer yandan Türkiye NATO üyesi ve BATI ile çok yönlü ilişkileri olan bir ülke. BATI’nın TÜRKİYE’yi RUSYA’ya yaptırım yapmaya zorlamasının sonuçsuz kalması halinde BATI ile ilişkilerin gerilmesi kaçınılmaz hale gelecektir.
Bir an evvel çatışmaların sona ermesini temenni etmekten fazla yapabileceğimiz bir şey yok. Türkiye elinden geldiğince yapıcı davranarak en kötü senaryolara da hazır olmak zorunda. Bu coğrafya oldukça zor bir coğrafya. Bu zorlukları ancak güçlü bir ülke olarak aşabiliriz. Türkiye, bunun fazlasıyla farkında…
ADNAN ONAY